Przy projektowaniu infrastruktury rowerowej zadaniem projektantów jest zapewnienie rowerzystom bezpiecznego, szybkiego i komfortowego przejazdu oraz dostępu do wszystkich celów podróży.

Gdy nie istnieje przeznaczona dla rowerzystów infrastruktura, rowerzysta, jako prowadzący pojazd, (poza pewnymi wyjątkami) zobowiązany jest do poruszania się jezdnią, razem z innymi pojazdami. Możliwe jest jednak przeznaczenie dla rowerzystów specjalnie wydzielonych dla nich przestrzeni, zarówno w jezdni, jak i poza nią.

Można zidentyfikować cztery podejścia do prowadzenia ruchu rowerowego w drogach publicznych na terenie zabudowanym:

  • prowadzenie ruchu rowerowego w przestrzeni wspólnej z pieszymi
  • wydzielenie dla rowerzystów osobnych jezdni, czyli dróg dla rowerów
  • wydzielenie dla rowerzystów pasów rowerowych w jezdni
  • prowadzenie łącznie z innymi pojazdami (przy uspokojeniu ruchu)

Ruch rowerowy na wspólnej przestrzeni z pieszymi

Pierwsze z wymienionych, wciąż szeroko stosowane w Polsce, posiada szereg wad, zarówno z punktu widzenia rowerzystów, jak i innych użytkowników dróg. Przede wszystkim, projektowanie infrastruktury rowerowej w sposób typowy dla chodników naraża rowerzystę na wykonywanie wielu gwałtownych manewrów, pokonywanie krawężników i praktycznie usuwa dwie z najważniejszych zalet roweru w codziennym poruszaniu się (wygoda oraz szybkość). Jest także niebezpieczne ze względu na możliwe konflikty z pieszymi oraz konieczność przekraczania jezdni poprzecznych.

Z tego powodu Stowarzyszenie zaleca unikanie łączenia ruchu rowerowego i pieszego, poza nielicznymi, uzasadnionymi, wyjątkami. Wyjątki te są opisane w opinii GDDKiA więcej: https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/i/infrastruktura-rowerowa_3000/ruch%20pieszy%20i%20rowerowy%20-opinia.pdf

Stosowanie wydzielonych dróg dla rowerów

Innym powszechnym sposobem udostępniania rowerzystom kolejnych odcinków dróg jest budowa wydzielonej, przeznaczonej specjalnie dla nich infrastruktury w formie dróg dla rowerów. Rozwiązanie to, pod warunkiem poprawnego zaprojektowania, oferuje największy komfort jazdy oraz percepcję bezpieczeństwa. Po stronie jej wad należy jednak zapisać utrudniony dostęp do celów podróży znajdujących się po przeciwnej stronie drogi, relatywnie wysokie koszty budowy oraz wymagania terenowe.

Z wyżej wymienionych powodów, Stowarzyszenie zaleca budowę infrastruktury wydzielonej przede wszystkim tam, gdzie istnieje potrzeba stworzenia ważnych traktów rowerowych łączących dzielnice i niosących duży ruch rowerzystów. Uzasadnieniem dla budowy infrastruktury wydzielonej może być także intensywny ruch pojazdów na ulicach, których uspokojenie jest trudne lub niemożliwe. Lokalizacja infrastruktury w obszarze pasa drogowego stanowi przedmiot oddzielnej opinii Stowarzyszenia.

Stosowanie pasów rowerowych

Pasy rowerowe wydzielane z jezdni mogą być traktowane jako rozwiązanie pośrednie pomiędzy pełnym wydzieleniem infrastruktury oraz koniecznością jazdy rowerem wraz z innymi pojazdami. Ich zaletą jest relatywnie niski koszt wprowadzenia oraz mniejsze potrzeby terenowe w stosunku do infrastruktury wydzielonej. Pasy rowerowe pozwalają także na lepszy niż w przypadku infrastruktury wydzielonej, dostęp do celów podróży. Ich wadą jest mniejsza niż w przypadku dróg dla rowerów percepcja bezpieczeństwa, wpływająca pośrednio na komfort jazdy. Na korzyść pasów przemawia także możliwość korzystania przez rowerzystów z pasów kierunkowych w obszarze skrzyżowań oraz czytelniejsze zasady pierwszeństwa przejazdu.

Z powyższych powodów Stowarzyszenie zaleca stosowanie pasów rowerowych tam gdzie nie istnieje możliwość realnego uspokojenia ruchu samochodowego, a warunki terenowe lub prognozowany ruch rowerowy nie uzasadniają budowy wydzielonej drogi dla rowerów.

Pasy rowerowe mogą być także stosowane jako forma przejściowa, do czasu budowy wydzielonej infrastruktury.

Uspokojenie ruchu

Prowadzenie ruchu rowerowego wraz z innymi pojazdami jest możliwe pod warunkiem zredukowania maksymalnej prędkości, z jaką mogą poruszać się pojazdy do 30 km/h. W takim przypadku różnica prędkości tych pojazdów oraz przeciętnego rowerzysty jest już na tyle mała, że nie istnieje konieczność wydzielania dla rowerzystów oddzielnej przestrzeni. Rozwiązanie to posiadają szereg zalet: nie wymaga oddzielnych inwestycji dla ruchu rowerowego, oszczędza teren, a także zapewnia pełną dostępność celów podróży zlokalizowanych przy drodze.

Z uwagi na fakt, że poza ulicami klasy głównej i wyższych nie ma uzasadnienia dla utrzymania aktualnego ograniczenia maksymalnej prędkości, Stowarzyszenie zaleca zastosowanie uspokojenia ruchu na wszystkich ulicach klasy lokalnej i zbiorczej w celu udostępnienia ich rowerzystom.