Ruch rowerowy w Poznaniu od wielu lat jest przedmiotem szczegółowych analiz, które pozwalają monitorować zmiany w mobilności mieszkańców i efektywność infrastruktury rowerowej. Rok 2024 przyniósł kolejne ciekawe wnioski, oparte na danych z liczników rowerowych rozmieszczonych w całym mieście. Niniejszy raport przedstawia najważniejsze trendy w ruchu rowerowym, zmiany w jego natężeniu w porównaniu z poprzednimi latami oraz analizuje najbardziej uczęszczane trasy rowerowe. Poruszone zostaną również kwestie sezonowości oraz wpływu warunków atmosferycznych na liczbę przejazdów rowerowych.
Ogólna analiza ruchu rowerowego w 2024 roku
Dzięki ponad 30 licznikom działającym w 2024 roku możemy tradycyjnie przeanalizować, który licznik zamknął rok z największą liczbą przejazdów. Tak jak w poprzednim roku nie jest to proste zadanie spoglądając na mapę liczników z sumą przejazdów:
Jednak osoby, które śledziły w social mediach (Instagram, Facebook) pewnie nie są zaskoczone widząc zaznaczone top 5 liczników z największą sumą przejazdów w 2024 roku:
- Grunwaldzka/Wojskowa – 492 570
- Grunwaldzka/Święcickiego – 488 632
- Malta Pd – 445 396
- Kórnicka Pd – 407 401
- Hetmańska/Dolna Wilda Pn – 394 262 (Hetmańska/Dolna Wilda Pd – 182 140)
Jeśli chodzi o najmniejsze sumy zliczonych przejazdów, to niewiele się zmieniło porównując dane z zeszłorocznej analizy. Najmniej przejazdów zliczono na licznikach: Naramowicka/Ugory Wsch (104 995), Dąbrowskiego/Przybyszewskiego Pd (106 643), Bukowska/Polna Pd (124 539), Naramowicka/Ugory Zach (146 593) i Naramowicka/Lechicka Wsch (169 704).
Pomimo tego, że liczniki z Naramowic zamykają ranking zliczonych przejazdów nie powinno to być powodem do smutków. Jak można przeczytać poniżej, z roku na rok coraz więcej mieszkańców tej części miasta przekonuje się do roweru jako środka transportu.
Licznik Dąbrowskiego/Przybyszewskiego Pd z pewnością stałby się bardziej popularny, gdyby infrastruktura wzdłuż ulicy Dąbrowskiego pozwalała dojechać aż do Mostu Teatralnego. Natomiast trasa przy liczniku Bukowska/Polna Pd jest trasą jednokierunkową i znajduje się niedaleko konkurencyjnej i wygodnej Rowerowej Trasy Grunwaldzkiej. Mimo że te liczniki rejestrują mniej przejazdów, wciąż mowa o ponad 600 tys. rocznie.
Warto też mieć na uwadze, że liczniki stanowią punkty pomiarowe, które są bazą do analizy ruchu. Czy licznik z największą liczbą przejazdów wskazuje najbardziej rowerową trasę w mieście? Niekoniecznie. W tym roku zdecydowaliśmy się spojrzeć na te dane na dwa inne sposoby, o czym można przeczytać niżej w dogłębnej analizie ruchu zmierzonego na trasach rowerowych Poznania.
Porównanie roku 2023 i 2024
W Poznaniu znajduje się obecnie 37 liczników, które pozwalają oceniać zmiany w ruchu rowerowym na większej próbie. Tylko na podstawie sumarycznych przejazdów rowerowych odnotowanych przez wszystkie liczniki w mieście, naszym oczom ukazałyby się dobry, dwucyfrowy wzrost w policzonych przejazdach: 11,90%.
Jednak aby porównywać ilościowe zmiany w ruchu rok do roku, bazujemy na licznikach, które działały przez cały rok zarówno w 2023 i 2024 (dopuszczone przerwy do 14 dni w roku łącznie). Pozwala to zaobserwować wzrosty lub spadki na tych samych trasach. Bazą do analizy jest więc 31 liczników, które działały w ten sposób. Jednocześnie warto mieć na uwadze, że nowa infrastruktura zachęca rowerzystów do korzystania z tras, które wcześniej nie były jeszcze dostępne i potencjalnie przekierowywać ruch na inne drogi dla rowerów, na których istnieją lub nie nowe punkty pomiarowe (liczniki).
Poznań może nadal cieszyć się stabilnym wzrostem ruchu rowerowego. W 2024 roku o 3,5% względem roku poprzedniego, co w wartościach nominalnych ilustruje poniższy wykres słupkowy:
Analiza wybranych tras rowerowych
Zanim przedstawimy analizę wybranych tras rowerowych chcielibyśmy przedstawić jeszcze jeden ranking biorący pod uwagę tylko liczniki ruchu rowerowego. Różni się on podejściem ze wstępu tym, że liczniki będące w tej samej lokalizacji zostały pogrupowane. Przykładem takich liczników może być jeden z tych zamykający wspomniany we wstępie ranking: Bukowska/Polna Pd. Lokalizacyjnie jest on w tym samym miejscu, co Bukowska/Polna Pn i oba liczą ruch na jednokierunkowych drogach dla rowerów. Co ciekawe w zamknięciu poprzedniego rankingu znalazło się jeszcze kilka takich liczników, które po zgrupowaniu znalazły się w top 5!
- Kórnicka – 767 143
- Hetmańska/Dolna Wilda – 576 402
- Most Lecha – 562 864
- Grunwaldzka/Wojskowa Pd – 492 570
- Grunwaldzka/Święcickiego – 488 632
Liczniki z Rowerowej Trasy Grunwaldzkiej, które zliczają ruch w obu kierunkach, przy takiej klasyfikacji pojawiają się na czwartym i piątym miejscu. Kolejnym podejściem, o którym pomyśleliśmy jest spojrzenie na jeszcze szerszy obraz i analizę ruchu pod względem tras rowerowych, które zamieszczamy poniżej.
Rowerowa Trasa Grunwaldzka
Rowerowa Trasa Grunwaldzka to szlak o charakterze komunikacyjnym, cieszący się stabilnym wzrostem ruchu rowerowego na przestrzeni lat.
Poniższy wykres prezentuje sumaryczne przejazdy na przestrzeni lat 2020 – 2024 z dwóch liczników, które znajdują się na Trasie Grunwaldzkiej.
Gdyby badania dla miasta opierać na danych ze wskazanego licznika, można by mówić o dobrym przyroście ruchu rowerowego w roku 2024, wynoszącym 7,28% w porównaniu do roku poprzedniego.
Rowerowe Jeżyce i Ogrody
W pobliżu Rowerowej Trasy Grunwaldzkiej znajdują się jeszcze dwie ulice, na której znajdują się liczniki rowerowe. Dwa z nich są ustawione po obu stronach ulicy Bukowskiej na granicy Jeżyc i Grunwaldu.
Spójrzmy jak ruch dla tych liczników kształtował na przestrzeni lat:
W porównaniu roku 2024 do 2023 zanotowaliśmy na tych licznikach niewielki spadek o 0,38%. W najbliższych latach będziemy obserwować czy trend przejazdów się ustabilizuje na poziomie około 400 000 przejazdów rocznie. Nie jest to zły wynik na tej samej wysokości znajduję się licznik z Rowerowej Trasy Grunwaldzkiej (Grunwaldzka/Wojskowa Pd), który w ciągu roku notuje niecałe 100 000 przejazdów więcej.
Wzdłuż ulicy Dąbrowskiego znajdują się kolejne dwa liczniki będące bardziej oddalone od Rowerowej Trasy Grunwaldzkiej niż liczniki na ulicy Bukowskiej.
Jak wyglądały przejazdy na dwóch innych licznikach bardziej oddalonych od ul. Grunwaldzkiej i znajdujących się na Ogrodach?
Rowerowa Trasa Kórnicka
Rowerowa Trasa Kórnicka przeszła gruntowny remont w ostatnich latach. Od roku 2022 ustawione mieliśmy dwa liczniki po obu stronach mostu św. Rocha: Kórnicka Pd i Kórnicka Pn. Natomiast w 2024 roku dołączył do nich jeszcze licznik Kórnicka/Miliana.
Sumaryczna liczba przejazdów na tej trasie od 2022 wygląda następująco:
Na dwóch licznikach, które operowały w pełnych latach 2023 i 2024 można zauważyć bardzo dobry wzrost na poziomie 12,85%.
Rowerowa PST
Rowerowa PST to trasa łącząca północ Poznania z centrum miasta.
Liczniki ustawione są wzdłuż ul. Mieszka I, a do centrum póki co wjechać można przecinając ulicę Pułaskiego, jadąc ulicami: Przepadek, Księcia Józefa i Św. Wojciech.
Rowerowa Naramowicka
Druga trasa, która istnieje na północy Poznania bliżej Warty biegnie wzdłuż ulicy Naramowickiej.
Na tej trasie mamy 5 liczników: Naramowicka/Lechicka Zach, Naramowicka/Lechicka Wsch, Naramowicka/Serbska, Naramowicka/Ugory Zach i Naramowicka/Ugory Wsch. Ile przejazdów rowerowych zliczono tam w ciągu ostatnich lat?
Podobnie jak na Rowerowej Trasie Grunwaldzkiej z roku 2023 na rok 2024 liczba przejazdów rowerowych zmierzonych na Rowerowej Trasie Naramowickiej wzrosła o 7,24%.
Analiza sezonowości ruchu rowerowego w 2024 roku
Wiemy już, że ogólny ruch na badanych licznikach i trasach w większości przypadków wzrasta. Analiza sezonowości pozwoli nam odpowiedzieć na pytanie, kiedy z roweru korzysta się w Poznaniu najczęściej, uwzględniając zarówno pory dnia, dni tygodnia i pory roku.
Poniższy wykres prezentuje dane z 33 liczników, które działały stale w 2024 roku (w tym dwoma, które miały krótsze przerwy – do 14 dni łącznie w ciągu roku: Kórnicka Południe i Wartostrada Zachodnia). Można zaobserwować różnice liczby przejazdów pomiędzy poszczególnymi dniami tygodnia i porami roku (pory roku wyznaczone według kalendarza).
Nie jest zaskoczeniem, że najwięcej osób jeżdżących na rowerze spotkamy w okresie wiosenno-letnim. To wówczas najwięcej osób, zarówno jeżdżących komunikacyjnie jak i rekreacyjnie, przemieszcza się rowerem przez miasto. Latem widać spore odchylenia w ciągu tygodnia, szczególnie we wtorek (szczegółowe dane dla dni tygodnia znajdują się w dalszym opisie analizy). Ruch jesienno – zimowy również bez większych zaskoczeń – bardziej ustabilizowany niż ruch wiosenno-letni, ale też z mniejszą liczbą przejazdów. Czy tendencje zmieniły się od roku 2023?
Aby porównać te dane wzięto pod uwagę 31 liczników (jak we wcześniejszych danych porównawczych).
Powyższy wykres prezentuje wzrosty w poszczególnych porach roku. W każdej porze roku wzrosty nastąpiły przy czym największa różnica rok do roku wystąpiła jesienią – 4,84% wzrostu, a najmniejsza latem – 2,45% wzrostu.
Na kolejnym wykresie przedstawiono porównanie rok do roku dla poszczególnych dni tygodnia. Ciekawe wzrosty względem zeszłego roku można zauważyć we wtorki i soboty. Czwartek, który był “liderem” 2023 roku, spadł na pozycję 4 w 2024 roku.
Sobota pozostaje dniem, w którym najmniej chętnie korzystamy z roweru w mieście, choć w 2024 roku widać tu największy wzrost – blisko 16%.
Przeanalizowano również, jak kształtuje się ruch rowerowy w ciągu dnia. Pory dnia podzielono godzinowo według poniższej zasady:
- 6-10 godziny szczytu poranek,
- 10-14 dzień poza szczytem,
- 14-18 godziny szczytu popołudnie,
- 18-22 wieczór,
- 22-6 noc.
Porównując dane rok do roku, można zauważyć, że w dni robocze mniej osób korzysta z roweru w szczycie porannym, natomiast zdecydowanie więcej w ciągu dnia w godzinach 10-14.
Wykonując to samo porównanie dla weekendów widać znaczące wzrosty o każdej porze dnia, co pokrywa się też z dużym wzrostem ruchu w soboty.
Patrząc całościowo na te dane, można zauważyć, że zarówno ruch w dni robocze jak i weekendy notuje wzrosty rok do roku. Największe wzrosty występują w ciągu dnia między 10-14. Być może analiza w kolejnym roku pozwoli już na wykazanie, czy takie zmiany stają się trendem.
Analiza pogodowa ruchu rowerowego w 2024 roku
W zeszłorocznej analizie mieliśmy do czynienia z dużą anomalią na przełomie sierpnia i września. Jak się później okazało, było to związane z prawie dwukrotnie większą ilością opadów w sierpniu 2023 w porównaniu do sierpnia 2022.
Krzywa sumarycznych przejazdów w roku 2024 wydaje się być już bardziej naturalna: spokojny początek roku do kwietnia, szczyt zliczonych przejazdów od maja do sierpnia i spadek przy końcu roku.
Możemy jednak zauważyć kilka ciekawych punktów:
- sumaryczna liczba przejazdów w styczniu 2024 jest niższa niż w styczniu 2023,
- spadek liczby przejazdów z sierpnia na wrzesień 2024 jest dość drastyczny w porównaniu do tego samego okresu rok wcześniej,
- w listopadzie i grudniu 2024 zanotowano więcej przejazdów rok do roku niż we wrześniu i październiku.
Przyjrzyjmy się, jak wyglądały dane pogodowe w tych punktach w czasie. W styczniu 2023 średnia temperatura w Poznaniu wg OpenWeather API to 3,56 stopni Celsjusza, gdy w tym samym miesiącu rok później było to 0,71 stopnia Celsjusza.
We wrześniu 2024 sumarycznie spadło 5,37 mm deszczu w porównaniu do 0,27 mm rok wcześniej. Miesiąc ten był też w zeszłym roku chłodniejszy niż wrzesień 2023 – 17,71 w porównaniu do 18,8 stopni Celsjusza.
Listopad i grudzień 2023 i 2024 były zbliżone do siebie jeśli chodzi o temperaturę. Natomiast patrząc na opady, to tych w 2024 było więcej niż w 2023, więc tylko cieszyć nas może wzrost zliczonych przejazdów rok do roku w tych miesiącach.
Podsumowanie
Analiza ruchu rowerowego w Poznaniu w 2024 roku potwierdza stabilny wzrost popularności roweru jako środka transportu w mieście. Pomimo lokalnych spadków w 2024 roku ruch rowerowy wzrósł o 3,5% względem roku poprzedniego, a na niektórych trasach znacznie więcej (4 – 12%).
Dzięki rozbudowie infrastruktury oraz wprowadzaniu kolejnych liczników (mamy ich już 37!) możliwe jest bardziej precyzyjne śledzenie trendów i identyfikowanie obszarów wymagających dalszych inwestycji. W nadchodzących latach szczególną uwagę warto zwrócić na rozwój tras w okolicach mostów Berdychowskich i nad Wartą, co może znacząco wpłynąć na ruch w tych rejonach. Dalsze badania oraz inwestycje będą kluczowe dla utrzymania dynamicznego rozwoju ruchu rowerowego w Poznaniu, co przyniesie korzyści zarówno mieszkańcom, odwiedzającym Poznań, jak i środowisku.
Opracowała sekcja badawczo-analityczna Rowerowego Poznania.
Źródła do opracowania:
- platforma Eco-visio/Ecocounter,
- mapy OpenStreetMap,
- OpenWeather API.
