Jeśli nie najważniejsze, to jedno z najważniejszych wydarzeń rowerowych w Poznaniu w ostatnich latach. W rok od zmiany władz miasta otrzymujemy dokument z planem działań, jakiego jeszcze Poznań nie widział! Czekają nas zmiany w urzędzie, ułatwienia dla rowerzystów, kampanie informacyjne i edukacyjne. Wszystko to ze wsparciem politycznym na najwyższym szczeblu. Po latach zaniechań i dystansowania Poznania przez inne duże miasta – jak Gdańsk, Wrocław, Kraków – mamy nowe otwarcie i nadzieję, że Poznań w ciągu najbliższych 3 lat stanie się miastem bardziej przyjaznym dla rowerzystów i bardziej przyjaznym do życia w ogóle.
Dzisiaj, 28 stycznia 2016 r., ogłoszono w Poznaniu wyniki audytu polityki rowerowej BYPAD. Prace nad tym dokumentem trwały od października zeszłego roku. Zaangażowani w nie byli zarówno urzędnicy, jak i przedstawiciele strony społecznej. Co ważne, w pracach od początku do końca aktywny udział brał odpowiedzialny za transport wiceprezydent Maciej Wudarski. Szczerze rozmawialiśmy o naszych problemach i potrzebach, wspólnie szukając przy tym porozumienia i najlepszych rozwiązań. Takiego poziomu zaangażowania po stronie urzędu chyba jeszcze nigdy nie było!
Raport podsumowujący audyt zawiera omówienie poruszanych w rozmowach kwestii, ale również absolutnie kluczowy plan działań na najbliższe 30 miesięcy. Plan ten podporządkowany jest realizacji celu, jaki jest:
10% udziału ruchu rowerowego w podróżach w 2022 roku
Czy ten cel jest realny? Jak najbardziej! Długo negocjowany terminarz działań to nasza droga do tego celu.
Analiza raportu BYPAD
Przedstawiamy najważniejsze elementy poaudytowego harmonogramu działań, kwestie, które należy w nim najbardziej docenić, oraz takie, które wciąż wzbudzają nasze wątpliwości.
Co znalazło się w poaudytowym planie działań?
Oto 10 kluczowych zadań.
- Powołanie koordynatora polityki rowerowej, utworzenie w urzędzie sekcji rowerowej oraz wyznaczenie w pozostałych wydziałach i zarządach osób odpowiedzialnych za realizację wybranych aspektów polityki rowerowej.
Luty 2016 - Utworzenie internetowej platformy dedykowanej polityce rowerowej do publikacji i konsultacji wizji, pomysłów, koncepcji, projektów
Marzec 2016 - Wdrożenie przez urząd długoletniego projektu informacyjnego („Poznańska Kampania Rowerowa”), który ma w jednym miejscu dokumentować wszystkie działania polityki rowerowej. Pod tą samą marką mają być prowadzone działania dopasowane do potrzeb różnych grup docelowych: w tym studentów, pracodawców, kierowców czy emerytów
Czerwiec 2016 - Zaprojektowanie i wdrożenie kompleksowego programu edukacyjnego w szkołach.
Wrzesień 2016 - Wykonanie koncepcji tras rowerowych (aktualizacja) i przygotowanie operacyjnego programu inwestycyjnego na lata 2016-2022
Październik 2016 - Wdrożenie stref tempo 30 w centrum, a także kontraruchu na Grunwaldzie i Łazarzu
Grudzień 2016 - Ustawienie stojaków typu odwrócone U przy co najmniej 100 peryferyjnych przystankach komunikacji miejskiej, przy wszystkich ważnych węzłach przesiadkowych i pętlach tramwajowych.
Czerwiec 2017 - Wykonanie tras głównych zaprojektowanych w 2016 roku (m.in. ulica Grunwaldzka)
Grudzień 2017 - Zaprojektowanie tras rowerowych na Dolnej Wildzie (centralny odcinek), Warszawskiej, Wyszyńskiego i Estkowskiego
Grudzień 2017 - Stworzenie i realizacja planu likwidacji miejsc niebezpiecznych na podstawie danych z wypadków z udziałem rowerzystów. Realizacja planu poprawy jakości istniejącej infrastruktury i likwidacji punktowych ograniczeń dla ruchu rowerowego na trasach głównych
Grudzień 2017
Co najbardziej należy docenić w tym raporcie?
1. Realne zaangażowanie poznańskich władz
Wiceprezydent Wudarski jest naprawdę zaangażowany w realizację zrównoważonej polityki transportowej – w tym w kwestie rowerowe. Chociaż nie musiał, wziął na siebie zobowiązania dotyczące realizacji polityki rowerowej wraz ze ściśle określonym harmonogramem. Prezydent Jaśkowiak przy tym cały czas deklarował, iż tym decyzjom sprzyja i są one zgodne z jego wizją Poznania przyjaznego do życia.
2. Konkretny harmonogram działań
Władze Poznania zobowiązały się do realizacji polityki rowerowej Poznania według publicznie zaprezentowanego harmonogramu, który obejmuje kilkadziesiąt różnych, rozbudowanych działań aż do czerwca 2018 r. Czekają nas zmiany wewnątrz urzędów, inwestycje infrastrukturalne wynikające z rowerowych priorytetów, kampanie edukacyjne, otwarcie na mieszkańców, poprawa dostępu do informacji.
3. Utworzenie Rady Rowerowej
Rada Rowerowa, w skład której będą wchodzić urzędnicy, politycy i przedstawiciele strony społecznej, ma funkcję doradczą i weryfikacyjną. W szerokim gronie spotykać się będziemy przynajmniej raz na kwartał, rozmawiając o najważniejszych kwestiach. Ma to być płaszczyzna porozumienia podtrzymująca osiągnięcia BYPAD-u.
4. Dostrzeżenie potencjału poznańskich społeczników
Społecznicy, którzy domagają się konkretnych działań na rzecz poprawy – mimo że przez lata byli odsuwani i lekceważeni – teraz nareszcie zostali docenieni. Urzędnicy zaakceptowali wiele naszych uwag oraz rekomendacji – i znalazły się one we wnioskach z BYPAD-u. Realizowane przez Rowerowy Poznań projekty okazały się w wielu przypadkach podstawowym, profesjonalnym źródłem wiedzy na temat sytuacji transportowej w mieście.
Jakie mamy uwagi? Czego się obawiamy?
Nad czym się jeszcze zastanawiamy?
1. Które projekty infrastrukturalne zostaną zrealizowane?
Chociaż w Poznaniu dokonał się przełom – wciąż na ulicy go nie widać, a ostatni rok, jeśli chodzi o realizację inwestycji rowerowych, był wyjątkowo słaby (nie oddana została ani jedna istotna inwestycja). Dopiero na jesieni przygotowany zostanie dokument z opracowaną listą planowanych rowerowych inwestycji. Już jednak w ramach BYPAD-u władze Poznania zobowiązały się do kilku konkretnych inwestycji, m.in. do realizacji strefy uspokojenia ruchu w centrum, drogi dla rowerów na ulicy Grunwaldzkiej, a także kontraruchu na Grunwaldzie, Łazarzu i Wildzie. Wszystkie te działania są już w toku przygotowań.
2. Jakie naprawdę zajdą zmiany w urzędzie?
Dotychczas oficer rowerowy był zwykłym urzędnikiem bez większych uprawnień ani zespołu. Pozostałe osoby, z którymi współpracował, zajmowały się rowerami dodatkowo i reprezentowały niezależne instytucje (ZDM, ZTM, inne wydziały). Nie uzyskaliśmy jednoznacznej deklaracji co do zmian w tym zakresie. A one będą miały bardzo duży wpływ na terminową realizację planu.
3. Czy nie powtórzy się historia jak z Polityką Transportową?
Przypominamy sobie, że nie zrealizowano do dziś pięknych postulatów z Polityki Transportowej Miasta z… 1999 r. W dokumencie tym zakładano zrównoważenie systemu transportowego w mieście, wraz z preferencjami dla komunikacji rowerowej – zwłaszcza w śródmieściu. W perspektywie 15 lat planowano realizację całości układu. Jak te plany przełożyły się na praktykę – wszyscy wiemy. Papier wytrzyma wiele, ale czy mamy pewność, że za dzisiejszymi deklaracjami pójdą realne zmiany? Czekamy na to.
4. Czy rekomendacje zawarte w raporcie z BYPAD-u będą realizowane przez instytucje, które nie miały reprezentacji w czasie prac?
W pracach grupy ewaluacyjnej w czasie audytu nie brali udziału przedstawiciele Miejskiego Konserwatora Zabytków (bardzo duży wpływ na rozwiązania w centrum miasta) czy Wydziału Oświaty (niezbędna edukacja w szkołach). Nie było pracowników Zarządu Transportu Miejskiego odpowiedzialnych za Poznański Rower Miejski. Zabrakło też policjantów, którzy dbając o bezpieczeństwo ruchu, zdają się nie zawsze skupiać na tych osobach, które sprawiają główne zagrożenie na drogach. Większość z tych instytucji podlega Zarządowi Miasta, ale mają swoje priorytety i nie mamy pewności, że uwzględnią i ze zrozumieniem odniosą się do postulatów ujętych w raporcie z BYPAD-u.
PODSUMOWANIE
Czy mamy zastrzeżenia do raportu? Mamy, ale wynikają one przede wszystkim z naszej ostrożności wobec deklaracji politycznych – na których przecież już nieraz mogliśmy się zawieść. Tym razem jednak nie jesteśmy w środku kampanii wyborczej, a nasi włodarze mają już za sobą rok pracy w urzędach i zdążyli poznać już realia ich pracy. Deklarację podjętą w takim momencie należy traktować szczególnie poważnie.
Udało się nam osiągnąć porozumienie między urzędnikami a stroną społeczną. Udało się nam zaplanować kompleksowe działania – infrastrukturalne, organizacyjne czy edukacyjne. Udało nam się zyskać ogromnie ważne polityczne wsparcie.
Z wielkim optymizmem patrzymy w przyszłość. I jedziemy dalej!